Një raport i fundit nga 18 shkencëtarë veren se origjina e koronavirusit të ri është ende e paqartë dhe ende nuk ka prova të mjaftueshme për të thënë nëse ajo lindi natyrshëm ose nga laboratori. për shkak të një rrjedhje nga një laborator.
“Nevojiten më shumë kërkime për të përcaktuar origjinën e pandemisë”, thanë 18 shkencëtarë, përfshirë Ravindra Gupta, një mikrobiolog klinik në Universitetin e Kembrixhit dhe Jesse Bloom, e cila studion evolucionin e viruseve në Cancer Research Hutch, qendër për kërkimet epidemiologjike. “Teoritë në lidhje me shpërndarjen aksidentale të virusit nga një laborator ose në lidhje me një virus të transmetuar tek njerëzit nga kafshët mbeten të dyja të mundshme”, thanë shkencëtarët në një letër për revistën “Science”. Pandemia Covid-19 i ka marrë jetën e 3.34 milion njerëzve në të gjithë botën që kur u shfaq në fund të vitit 2019 në Kinë. Kriza globale e pandemisë Covid-19 mund të ishte shmangur nëse shtetet do të kishin reaguar më shpejt dhe t’i kishte dhënë Organizatës Botërore të Shëndetësisë kompetencat e nevojshme.
“Situata në të cilën jemi sot mund të ishte parandaluar. Kjo është për shkak të dështimeve të panumërta, boshllëqeve dhe vonesave në përgatitjen dhe menaxhimin,” tha Ellen Johnson Sirleaf, një ish president i Liberisë i cili bashkë-kryesoi komisionin me ish-Kryeministrin e Zelandës së Re Helen Clark. Në raportin e tyre të titulluar “Covid-19: Le të jetë Pandemia e fundit” e botuar të mërkurën, ekspertët e komitetit shpjegojnë se kjo ishte një “Çernobil i shekullit 21” dhe bëjnë thirrje për ndryshime të menjëhershme në sistemet shëndetësore të e paralajmërimit dhe parandalimit të sëmundjeve. Ne raport thuhet se nuk ka vetëm një fajtor për evolucionin e pandemisë.
“Është e qartë se kombinimi i zgjedhjeve të dobëta strategjike, mungesa e dëshirës për të adresuar pabarazitë dhe një sistem që nuk kishte koordinim krijoi një koktej toksik që lejoi që pandemia të kthehej në një krizë katastrofike humanitare me vonesa kudo,” shkruhet në raport. Komiteti u emërua nga sekretari i Përgjithshëm i OBSH bazuar në një vendim të miratuar në maj të vitit 2020 nga vendet anëtare dhe i përbërë nga 13 ekspertë. Ata kanë ekzaminuar përhapjen e pandemisë për tetë muaj dhe masat e marra nga OBSH, si dhe vendet e tjera. Që nga fillimi i krizës shëndetësore, OBSH është kritikuar për mënyrën se si e menaxhon atë, veçanërisht për rekomandimin e vonuar për përdorimin e maskës. Shtetet e Bashkuara e kanë akuzuar agjencinë si tepër të butë me Kinën, ku u shfaq për herë të parë koronavirusi i ri dhe për vonesën e deklarimit të një emergjence globale shëndetësore. Nga ana e saj, Kina është kritikuar për përpjekjen për të fshehur epideminë.
“Ne mund të themi me siguri se ka pasur vonesa të qarta në Kinë, por ka pasur vonesa kudo,” tha ish-Kryeministrja e Zelandës së Re Ellen Clark, bashkë-kryetare e komisionit. Sipas komitetit, OBSH duhet të kishte shpallur një gjendje të jashtëzakonshme që në takimin e parë të Komitetit të Krizave në 22 Janar. Sepse vetëm në 11 Mars 2020, kur Qendra deklaroi situatën një pandemi, vendet e kuptuan sa i madh ishte rreziku. Paneli nxit qeveritë të miratojnë reforma pa vonesë për të ndryshuar sistemin e përgatitjes, paralajmërimit dhe reagimit global të pandemisë. Për këtë arsye, ekspertët propozojnë një sërë masash, të tilla si krijimi i një Këshilli Global të Kërcënimit të Shëndetit, por edhe zbatimi i një sistemi të ri global të monitorimit bazuar në “transparencën e plotë”. Ky sistem do t’i mundësojë OBSH-së që të publikojë menjëherë informacion mbi epidemitë që mund të përhapen dhe të bëhen pandemi. Në të njëjtën kohë, OBSH dhe Organizata Botërore e Tregtisë duhet t’u bëjnë thirrje qeverive dhe industrisë farmaceutike që të arrijnë një marrëveshje për heqjen vullnetare të patentave të vaksinave dhe ndarjen e njohurive teknike për prodhimin e tyre në mënyrë që të rritet prodhimi i vaksinave kundër Covid-19.
